Çiğ Beslenme Diyeti ve Kan Tahlili Sonuçları: Endişelenmeli Miyiz?
Önemli Uyarı!
Aşağıda yazılan yazılar tavsiye niteliğinde değil, genel bilgi niteliğindedir. Evcil hayvanlarınız sağlığı için en doğru bilgiyi holistik veteriner hekimlerinize danışarak alınız.
RAW DIYET VE KAN TAHLILI SONUÇLARI: ENDŞELENMELI MIYIZ?
Neredeyse 20 yıldır, veterinerler çiğ diyetlerin laboratuvar kan ve idrar sonuçları üzerindeki etkilerini tartıştı. Ne yazık ki, tartışma halen daha kesin olarak çözülmemiş durumda ve günümüzde hayvan sahiplerine kafa karıştırıcı karışık mesajlar verilmektedir. Yayınlanmış sonuçlara ve kişisel deneyimlere dayanarak benim için kesinleşmiş görüşümü bildirmek istiyorum.
Aşağıda yazılan yazılar tavsiye niteliğinde değil, genel bilgi niteliğindedir. Evcil hayvanlarınız sağlığı için en doğru bilgiyi holistik veteriner hekimlerinize danışarak alınız.
RAW DIYET VE KAN TAHLILI SONUÇLARI: ENDŞELENMELI MIYIZ?
 |
| Vet.Hek. Jean Dodds ve Issha |
Kan benim işim.
Eğitimim dolayısı ile hematolog ve immünolog veterinerim. Veteriner fakültesinden mezun olduktan sonra New York Eyaleti Sağlık Departmanında araştırma görevlisi olarak kalıtsal ve edinsel kanama hastalıkları olan hayvanların karşılaştırmalı çalışmalarına başladım.
Sonunda, pozisyonum Wadsworth merkezi, Hematoloji Laboratuvar Şefi olarak sonuçlandı. 1980 yılında, köpekler için kar amacı gütmeyen, kapalı bir koloni kan bankası, tazı kurtarma ve veterinerlik özel teşhis programı olan Hemopet'i başlatmak için Güney Kaliforniya'ya taşınmadan önce İnsan Kan ve Transfüzyon Hizmetleri üzerine New York Eyalet Konseyi İcra Direktörü olarak görev aldım. Haliylen, dile getirdiğim tüm, antikorlar (kanda üretilen) ve nutriscan testi, IMHA (anemi) gibi aşılar sonrası oluşan istenmeyen reaksiyonlar veya tiroid referans aralıklarının önemi (kandan ölçülen) gibi konuların hepsinin 50 yıllı aşkın klinik araştırmalarıma ve deneyimlerime dayandığından emin olabilirsiniz.
Kan Analizleri
Temel kan tahlillerinin en güzel yanı vitamin eksikliği veya fazlalığının etkileri veya enfeksiyonlar, diyabet gibi hastalıklar yada bağırsak, karaciğer, böbrek ve böbreküstü bezi problemleri ve hatta lösemi gibi olası birçok durumun ortaya çıkarılması ve tespit edilmesidir.
Farklı ve ek olarak yapılan kan tahlilleri veya diğer testler ise olasılıkları elemekte veya onaylamakta yada tıbbi uzmana başka bir yol çizmekte araştırma için kullanılır.
Bununla birlikte, doğru tanının konulabilmesi için her türe ve hastaya özel karşılaştırmalı bir taban referans değeri veya referans aralığı kullanılmalıdır. İnsanlar için kan analiz sonuçları cinsiyet, yaş, kilo, kullandığı ilaçlar, mens siklüsü vs. gibi bir çok değişkene göre sınıflandırılır. Epidemiyologların kişiyi hangi yaşam tarzı seçimlerinin bir hastalığa ya da optimal sağlığa taşıyacağına dair saptamaları ve belirlemeleri de bu şekilde, yıllara dayanan araştırmaların sonucunda ortaya çıkar. Hayvanlarda tanı konulurken de benzer bir yaklaşım uygulanmalıdır. Testi yapan laboratuvara bağlı olmakla beraber, evcil hayvanlara yapılan temel kan tahlilleri genellikle yukarıda bahsedilen değişkenleri ve cinsi içerir. (Çoğu laboratuvarın evcil hayvanlarda tiroid hastalıkları tespiti için yapılan analizlerde, o cinse ve yaşa özel referans aralıklarını kullanmadıklarını unutmamak gerekir. Hemopet Hemolife teşhis sistemi köpekler, kediler ve atlara ait spesifik tiriod referans değerlerini kullanmaktadır. Fakat bu başka bir makale konusu.)
Wynn/Dodds’un Çiğ Beslenen Köpekler Üzerine Çalışması
Yaklaşık 10 sene önce, Susan Wynn (Vet. Hek.) ve ben iki bölümlük bir çalışmada bulunduk:
1. Çiğ beslenen ve kuru mama ile beslenen köpeklerin kan referans değerlerinin farkı
2. Çalışmanın birinci bölümüne dayanarak, idrarda olası protein artışı varlığı
Çalışma Bölüm 1: Kan tahlili referans aralıkları
1. Örnek ölçüsü87 Köpek – klasik biyolojik uygunlukta çiğ gıda (BARF) diyeti ile beslenen
46 Köpek – yaygın çiğ diyet ile beslenen
46 Köpek – yaygın çiğ diyet ile beslenen
94 Köpek – diğer geleneksel çiğ diyetler ile beslenen
2. Kontrol grubu75 Sağlıklı yetişkin köpek – ticari kuru mama diyeti ile beslenen
3. Süre9 ay
4. Bulgular
Birkaç istisna dışında, kan tahlil sonuçları karşılaştırması çiğ ve kuru mama ile beslenenlerde özünde aynıydı.Hematokrit – Tüm çiğ beslenen gruplarda daha yüksek.
Blood urea nitrogen (BUN) – Tüm çiğ beslenen gruplarda daha yüksek.
Blood urea nitrogen (BUN) – Tüm çiğ beslenen gruplarda daha yüksek.
Kreatinin değeri – Sadece bir çiğ beslenme grubunda daha yüksek.
5. Sonuç
Dr. Wynn ve ben çiğ beslenen köpekler için normal kan değerleri referans aralıklarının yeniden düzenlenmesi ve kuru mama ile beslenenler için olan değerlerden farklılaştırılması sonucuna vardık.
Dr. Wynn ve ben çiğ beslenen köpekler için normal kan değerleri referans aralıklarının yeniden düzenlenmesi ve kuru mama ile beslenenler için olan değerlerden farklılaştırılması sonucuna vardık.
Bu oldukça önemli. Gelin bir adım geri gidelim ve insan diyetleri ile kıyaslıyalım. Hepimiz anemiyi önlemek için demire ihtiyacımız olduğunu biliyoruz. Yüksek demir içeren gıdalar ise kırmızı et, koyu yeşil yapraklılar (ıspanak), sert kabuklu yemişler ve bitter çikolatadır. Kırmızı etten alınan demir daha iyi absorbe edilebilirken, bitkilerden alınan demir daha kolay regüle edilebilir ve vücuda daha az zararlıdır. Aynı zamanda diyetimizde çok fazla kırmızı olmaması gerektiğini de biliyoruz. Ayda bir yada iki kez, biftek veya hamburger olarak kırmızı et ve belki kendinizi şımartmak için biraz bitter çikolata yiyorsunuz. Bazen ise atıştırmalık olarak bir avuç fındık fıstık yiyorsunuzdur. Ayın geri kalanında ise koyu yeşil yapraklı salata ve bazen de pişmiş ıspanak yada pazı yiyorsunuzdur. Eğer ocağınız bozuksa belki konserve yada donmuş ıspanağı mikrodalga fırında ısıtıp yersiniz, ama nihayetinde taze veya buharlanmış olanın işlenmiş olandan daha iyi olduğunu bilirsiniz. Böylelikle bedeninizin demir ihtiyacını çiğ veya pişmiş ve belki işlenmiş gıda kaynakları ile karşılamış olursunuz. Özünde, insan referans aralıkları gıda çeşitliliğini içerir. Bundan da öte, sağlam hazırlanmış ve finanse edilmiş insan sağlığı araştırmaları bizleri sağlığımız için doğru gıda seçeneklerine yönlendirir. O zaman, eğer insanlarda sağlık için taze ve organik gıdalar işlenmiş gıdalara tercih ediliyorsa, neden aynı düşünce biçimini evcil hayvanlarımız için de uygulamayalım? Binlerce yıl önce insanlar ve hayvanlar birlikte yaşamaya başladıklarında, köpekler biz ne yiyorsak onu yiyordu. 20. Yüzyılın başında, kuru mamalar evcil hayvan sahiplerine kolaylık olarak pazara sürüldü. Böylelikle hayvan sahiplerinin çoğunluğu içerik açısından az çeşitlilik barındıran kuru mama beslemesine başladılar. Arkasından bir çok veteriner araştırmaları yapıldı. Böylelikle onlarca yıl boyunca yapılan tüm referans aralıkları araştırmaları çeşitlilik içermeyen ve türlere uygunluk göstermeyen kuru mama beslenmesi üzerine oluşturuldu.
Sonuçta, Dr. Wynn ve ben çiğ beslenme gruplarında görünen yüksek BUN ve Kreatinin değerlerini ayrı bir not olarak belirledik. Çalışmanın 2. Bölümü daha fazla bilgi için yürütüldü.
Çalışma Bölüm 2: İdrarda Olası Protein Artışı Varlığı
“Blood Urea Nitrogen” -Kanda Üre Azotu- (BUN) aslında testi olduğundan daha komplike gibi görünür. Bu tanım vücut içinde süre gelen bir işleyişi ifade eder. Karaciğer proteini yıkımladığında, atık madde olarak üre üretir. Üre kan yoluyla karaciğerden ayrılır, dolaşıma katılır, böbreğe ulaşır, diğer atık maddeler ve su ile karışır, ve idrar olarak dışarı atılır. Kandaki nitrojen (azot) üreden gelir. Eğer kanda üre azotu yüksekse, bu sadece bağırsaklarda besinlerin daha özümlemdiğinin bir işareti olabileceği gibi, böbreklerin kandan üre azotunu olması gerektiği gibi veya yeterince gideremediğine yada eğer kreatinin değerleri de yüksek ise böbrek yetmezliğinin erken bir işareti de olabilir.
Kreatinin kreatinden gelir. Kreatin besinler metabolize edildiğinde yada yakılarak enerjiye dönüştüklerinde oluşur. Kreatin yıkılarak kreatinine dönüşür, kanla böbreklere taşınır ve idrar ile dışarı atılır. Eğer böbreklarde bir tahribat varsa, idrardaki kreatinin seviyesi düştükçe kandaki seviyesi yükselir.
Sizin de hayaledebileceğiniz gibi, BUN ve Kreatinin testleri böbreklerin kandan atık maddeleri filtrelemekte ne kadar başarılı olduğunu control etmek için kullanılan başlıca testlerdir. Hatta ikisi genellikle BUN/Kreatinin oranı olarakta ifade edilir. Aralarındaki oran yüzdesinin yükselmesi albuminuri veya proteinüri (idrarda yüksek seviyede protein bulunması) olarak adlandırılır. İdrardaki bu durum yüksek miktarda protein alımına ve/veya glomerüler böbrek filtrasyon sistemindeki artmış protein sızıntısı bağlı olabilir.
Zamanla, albuminuri böbrek yetmezliğine yol açabilir.
1. Örnek ölçüsü37 bir yada daha çok yıldır çiğ beslenen farklı boylarda sağlıklı yetişkin köpekler
2. Karşılaştırmaİdrar, Heska'nın standart ticari diyetlerle beslenen köpekler için (kuru mama olduğu düşünülen) tarihsel veri tabanı ile karşılaştırıldı.
3. Bulgular37 köpekten 5 tanesi mikroalbuminuri testine pozitif sonuç verdi
4. SonuçÇiğ içerikli beslenme, teste tabi tutulan köpeklerin çoğunda idrarda albumin sızıntısına sebep olarak görülmedi.
Takip edilen 37 köpeğin 32 tanesi mikroalbuminuri negatifti (2 tanesi düşük, 3 tanesi orta dereceli pozitifti). 5 pozitif çıkan köpekten 2 tanesinde mikroalbuminuri bulunması ile ilgili tıbbi nedenler vardı. Bu 2 köpeğin düşük şiddette idrar yolları enfeksiyonlarının tedavileri sonrasında yapılan takiplerinde teste negative sonuç verdiler.
Diğer üç köpeğin pozitif reaksiyonunun nedeni, sağlık öykülerinde veya son fiziksel muayenede tanımlanabilir bir anormallik olmadığı için netleştirilemedi; takipleri yapılamadı.
Köpeklerde ve Kedilerde Çiğ Beslenme ile ilgili benim görüşüm Ben çiğ beslenmenin bir avukatı mıyım? Evet. Köpekler ve kediler çiğ beslendiklerinde sağlık ve canlılık ile parlıyorlar.
Çiğ beslenme her zaman uygun mudur? Hayır.
Albuminuri gözlenen köpeklerde, pişmiş ev yapımı mamaları tavsiye ederim. Aynı şekilde pişmiş ev yapımı mamaları belirgin karaciğeri böbrek ve bağırsak problemleri olan köpekler içinde tavsiye ediyorum. Çiğ diyetler onların vücutlarının kaldırabilmesi için biraz fazla olabilir, hafif pişirme veya buharlama yoluyla biraz parçalanmış yiyeceklere ihtiyaç duyarlar.
“Albuminuria.” The National Kidney Foundation, 12 Aug. 2014. Web. 06 Dec. 2015. .
“Blood Urea Nitrogen.” Lab Tests Online. AACC, n.d. Web. 06 Dec. 2015. .
“Blood Urea Nitrogen.” WebMD, n.d. Web. 06 Dec. 2015. .
“Creatinine and Creatinine Clearance.” WebMD, n.d. Web. 06 Dec. 2015. .
Dodds, Jean, DVM, and Diana Laverdure, MS. Canine Nutrigenomics: The New Science of Feeding Your Dog for Optimum Health. Wenatchee: Dogwise, 2015. Print.
Dodds, W. Jean, DVM. “Understanding Your Pet’s Blood, Tissue & Urine Laboratory Results.” Dr. Jean Dodds’ Pet Health Resource Blog, 18 Apr. 2015. Web. 06 Dec. 2015. .
Dodds, W. Jean, DVM, and Susan Wynn, DVM. “Updated Second Progress Report: Study of Microalbuminuria in Dogs Fed Raw Food Diets.” Dr. Jean Dodds’ Pet Health Resource Blog, 12 Nov. 2012. Web. 06 Dec. 2015. .
Whitbread, Daisy, MSc. “Top 10 Foods Highest in Iron.” HealthAliciousNess, n.d. Web. 06 Dec. 2015. .
ÇEVİREN ve DÜZENLEYEN : ÇAĞLA IŞIN ALEMDAR'A SONSUZ TEŞEKKÜRLER
Bu yorum bir blog yöneticisi tarafından silindi.
YanıtlaSil